وبلاگ ایرانی

هر وبلاگ ایرانی نماینده یک انسان است. انسانی که در جامعه و فرهنگ خاص بزرگ شده و می تواند به بازنمایی خود در واژه ها و کلامی که می نویسد، بپردازد.

این بازنمایی می تواند از یک سو معرف خود فرد و سوی دیگر اجتماع و جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند باشد.

هویت که در سطح فردی نقطه آغازین ورود به دنیای اجتماعی و در سطح جمعی نقطه محوری بقا،تداوم و بالندگی در میان اجتماعات است. هویت بازنمایی ویژگی ها،امتیازات،کاستی ها، توانایی ها و وجوه تمایز از دیگران است.(میر محمدی،۱۳۸۳:۵۹)

یک تیتر که بیان گر گوشه ای از ذهن توست،متن هایی که گاه از روزمرگی ها و گاه دغدغه ها روایت می کند. و تعدادی لینک که بیانگر فکرها و ذهن های دیگرانی است که تو می پسندی، در یک قالب،البته همه و همه با سلیقه و انتخاب تو؛این یعنی وبلاگ.

اولین وبلاگ و طراحی سایت توسط “تیم برنرزلی” ( مخترع وب ) ایجاد شد،گسترش این پدیده در سال ۱۹۹۹ با آغاز به کار Pitas،نخستین سرویس ارائه دهنده وبلاگ بصورت مجانی،شتاب فوق العادهای به خود گرفت.تا اواسط ۲۰۰۰،بیش از یک هزار وبلاگ ایجاد و این رقم تا ۲۰۰۲ به بیش از نیم میلیون رسید.

تاریخچه وبلاگ نویسی

در ایران به ۱۶ شهریور ۱۳۸۰ باز می گردد. روزی که سلمان جریری اولین وبلاگ فارسی را بر سوی صفحه اینترنت قرار داد. مقاله درخشان با معرفی سیستم رایگان وبلاگ نویسی بلاگر نقطه عطفی در تاریخ وبلاگ نویسی ایران بود.

شاید روزی بلاگر _ آن هم به زبان انگلیسی _ برای داشتن یک صفحه از معدود راه های ممکن بود. ولی امروزه دیگر گرفتن وبلاگ برای یک فارسی زبان و ایرانی،با وجود سایت های پرشین بلاگ ، بلاگفا و … بسیار ساده است.

بعد از گذشت یک سال از تاریخ اولین وبلاگ آمار وبلاگ های فارسی زبان از مرز ۱۵۰۰۰ نیز گذشت و بعد از مدتی به جایی رسید که در دنیای وبلاگ بعد از زبان های انگلیسی،پرتقالی و لهستانی،زبان فارسی قرار گرفت.

از کنار رتبه چهارم زبان در وبلاگ نویسی برای ایرانی ها آن هم با این وضعیت دسترسی به اینترنت به راحتی نمی توان گذشت.

وبلاگهای فارسی بزرگترین مزیت ایرانیان در فضای مجازی هستند.آمار و ارقام وبلاگ های فارسی در جهان حکایت از ۷۰۰ هزار وبلاگ ثبت شده و حدود ۱۰۰ هزار وبلاگ فعال (ضیایی پرور ؛۱۳۸۴)از میان ۱۰۰میلیون وبلاگ در عرصه جهانی دارد.(رایحه ،۳ :۱۳۸۴)

● عوامل موثر بر رشد وبلاگ نویسی در ایران را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:

۱. ویژگی هایی که” فضای وبلاگ “دارد.

۲. ویژگی هایی که به خصوصیات مردم ایران و شرایط اجتماعی و فرهنگی باز می گردد.

این دو دسته از همدیگر جدا نیستند بلکه می توان گفت به گونه ای درهم تنیده، علت و معلول یکدیگر نیز می باشند. و در گذر زمان همدیگر را تقویت کرده اند.

اثر های مهم رسانه از شکل آن ناشی می شود نه از محتوای آن. (تانکارد ،۱۳۸۱:۳۹۴)سخن معروف مک لوهان؛رسانه همان پیام است،موید این حرف است.

وسیله ارتباطی همچون پلی بین افراد جامعه عمل می کند و آنها را از تعلقشان به یک کل آگاه می سازد. (ساروخانی،۱۳۸۲:۹۲) وبلاگ با داشتن خصوصیاتی چون رایگان بودن،انتشار سریع،تعاملی بودن و … محیطی منحر به فرد می سازد.

“فضای وبلاگ و طراحی سایت در کرج بیش از چت فرصت لازم برای اندیشیدن و تعامل فکری را مهیا ساخت.اگر چت روم ها شهاب های آسمان مجازی باشند وبلاگ ها ستاره های نورانی آن هستند. وبلاگ معمولا نسبت به سایت ماهیتی پویاتر دارد. تغییرات در آن سریعتر رخ میدهد.”(بوترابی؛۱۳۸۳)

وبلاگ نویسی

از طرف دیگر محتوای رسانه را می توان یکی از پر حجم ترین و دست نیافتنی ترین مجموعه داده هایی دانست که می تواند بسیار درباره جامعه سخن بگوید (مک کوایل،۱۹۸۸:۲۵۲)
ابتدا این فرضیه مطرح شد که دلیل این تعداد بالای وبلاگ نویسی به دلیل نبودن آزادی بیان است و موضوع به سیاست مرتبط شد،ولی با انجام تحقیقاتی به مرور زمان روشن شد وبلاگ های ایرانی بیشتر از آن که سیاسی باشند جنبه اجتماعی و بیان خاطرات شخصی و … دارند.

طبق تحقیقی که ضیایی پرور(۱۳۸۴)به روش تحلیل محتوا ۱۰۰ وبلاگ انجام داده است سندی بر این حرف می باشد.
شری تركل(۱۹۹۱)اینترنت را وسیلهای برای ابراز و نمایش روایات خود معرفی میكند. كه در آن افراد هم کارگردان، هم نویسنده و هم بازیگر این نمایشها میباشند.

ارتباطات اینترنتی بر این اساس،زمینهی جدیدی برای ابراز و اظهار تمایلات فرد فراهم میآورد. وبلاگ با داشتن ویژگی تعاملی بودن ،اینکه فرد هم نویسنده است و هم خواننده،این امر را پررنگ تر می کند.

نوشتن خاطرات،دغدغه ها، تجربیات و…موجب می شود افراد خود را بازگو کنند. و یکی از فرصت های”خود – آگاهی” است. با نوشتن انسان از دست عواطف منفی و نامطلوب خلاص می شود و از موفقیت ها و توانایی ها لذت می برد.

و در کل نوشتن موجب اصلاح و بالا رفتن تراز”مفهوم خود”می شود. (فرهنگی ۱۳۷۴:۱۵۴)وبلاگ نویسی میل به گفتوگو دارد و این ویژگی نهفته فرهنگ ایرانی را كه گفتوگویی بودن است و در ادب فارسی،مستتر و در فرهنگ مذهبی و عارفانه ما هم هست. میتواند به گونهای بازتولید كند.

رسانه های الكترونیك

میل به گفتوگو،بخصوص كه رسانه های الكترونیك و رسانه های مكتوب،حاوی و حامل فرهنگ منولوگ هستند. اما وبلاگ بیشتر به سمت گفتگویی شدن تمایل پیدا میكند.(خانیکی:۱۳۸۴)

وبلاگ تنها یک دفترچه خاطرات که در نهان خانه ی وجود آدمی باشد نیست.نوشتن عنصر اصلی وبلاگ نویس است اما نوشتنی که تنها خود مخاطب آن نباشی، بلکه هر کس دیگری در این فضا اجازه یابد بخواند و علاوه بر خواندن اظهار نظر هم کند.

یکی از ویژگی های وبلاگ بازخور است که با نقد و اظهار نظر از سوی دیگران باعث بالا رفتن آگاهی می شود،هویت محصول فرآیندی مستمر میان خود و دیگری،یک دیالكتیك درونی- برونی می باشد.(جنكینز،۱۳۸۱:۶)

صفحه نظرات این امکان را به وجود می آورد که اندیشه های خود را با دیگری به اشتراک بگذاریم، تا از زاویه ای دیگر دنیای خود را ببینیم.

شاید یكی از مهمترین تأثیرات وبلاگ، تأثیر آن بر شخصیت اجتماعی فرهنگی و رها کردن و آشکار ساختن لایه های پنهانی هویت افراد باشد. طبق مدل”مازلو”انسان ها علاوه بر نیاز های جسمانی دارای نیاز های اجتماعی نیز هستند.

که حد نهایی آن”خود شکوفایی” است. نیاز به راستی رساندن هستی خویش و کشف توانایی های بالقوه و به کار گرفتن آن.

شکوفایی وبلاگ

گذشته از خود شکوفایی وبلاگ و طراحی سایت کرج فضای برای ارتباط برقرار کردن ایجاد می کند. فرد سعی می کند ارتباطی اثر بخش داشته باشد تا بتواند در نتیجه آن لذت ببرد ویژگی هایی که به طور معنی داری بر اثر بخشی موثر است:گشودگی،همدلی،مثبت گرایی و تساوی است(فرهنگی ۱۳۷۴:۱۱۲)

در فضای مجازی که تقریبا برابری و تساوی وجود دارد. و تو،یک وبلاگ نویس هستی و دیگری ای که سر می زند هم یک وبلاگ نویس است. با نظر ها و پیام هایی که در مورد متن های که بیان گر گشودگی است،گذاشته می شود همدلی بالا می رود.

وبلاگ محصول رشد درونی ارتباطات در عالم اینترنت است. این محصول،بازتاب تعامل انسان فضای مجازی با دیگری است. فضایی،برای به نمایش گذاشتن ابعاد فردی با تمامیت ظرفیت خود در یك عرصه عمومی،تبدیل شده است. (حسن بشیر،روزنامه شرق)

“خود گشودگی” یکی از عوامل موثر در خود شکوفایی می باشد. و وبلاگ فضایی را ایجاد می کند. که فرد از این طریق و ارتباط برقرار کردن با دیگران،خود شکوفایی اش بالاتر می رود.

در کشورهای مختلف با توجه به فرهنگ و آداب رسوم و میزان جمع گرایی یا فردگرایی و … بازنمایی خود در واقعیت فرق می کند.
اینکه فرد نتواند در دنیای واقعی زوایای آشکار و پنهان هویت خود را بیان کند.

عاملی می شود برای روی آوردن به دنیای مجاز و به طور خاص وبلاگ، ولی باید یادآور شد. همیشه هم بریده شدن از دنیای واقعی عامل روی آوردن به این فضا و نوشتن نیست. بلکه می تواند دنیایی در امتداد و موازی دنیای واقعی باشد.